İzolasyon Direnci Nedir?

İzolasyon direnci ölçümü hemen hemen her elektrikli ürün ve cihaz için gerek üretim aşamasında gerekse servis aşamasında yapılan bir testtir. Bu testler sonucunda insan sağlığını tehdit edebilecek arızalar tespit edilerek önlenir. İşte bu önemli elektriksel yalıtkanlık konusunun önemini, ölçüm cihazlarını ve yapılması gerekenleri bu yazımızda inceledik.

Normal bir çalışma ortamında gerilim bulunan bölümlerle, bulunmayan bölümler arasında yalıtım sağlanmalıdır. Yalıtım sağlanmadığı taktirde, elektrik enerjisinin bulunmaması gereken yerlerde elektrik bulunacaktır ve can güvenliği açısından tehlike oluşturacaktır. Ayrıca cihazlar içindeki bölümlerinde aralarında yalıtkanlık sağlanmalıdır. Cihazların çalışmasında bu durum çok önemlidir.

Yalıtkan Madde Nedir?

Yalıtkan maddeler, ses, ısı ve elektrik akımını çevreye iletmeyen maddelerdir. Kullanım alanlarına göre yalıtkanlar değişebilir. Ses için iyi bir yalıtkan olan madde elektrik akımını kolaylıkla geçirilebilir. Bu sebeple yalıtkanlar, kullanım alanlarına göre seçilmelidir.

Elektriksel olarak yalıtkanlıktan bahsedecek olursak, kısaca elektriği iletmeyen maddeler olarak tanımlayabiliriz. Aslında her madde iletkendir fakat maddelerin belli bir dayanım sınırı vardır. Yani bir yalıtkanlık direnci vardır. İşte bu sınırın üzerindeki elektrik akımında madde iletken gibi davranır yani, elektriği iletir. Bu durum uygun cihazlarla test edilerek kontrol edilmedilir.

İzolasyon Direnci hesaplanırken ölçülecek sisteme sabit bir gerilim uygulanır ve akım ölçülür. Bu gerilim ve akım oranı bize İzolasyon Direncini verir.

İzolasyon Test Metodları

Dielektrik İzolasyon Güç Testi (Breakdown)

Bu test ”Dayanıklılık” testidir. Kullanma voltajının üstünde bir gerilim belli bir süre boyunca uygulanır. Test edilen nesnenin dayanması gerekir. Bu yöntemle direnç değeri (Ω) ölçülmez.

Yüksek Gerilim İzolasyon Testi

Kabloya zarar vermeyecek bir gerilim seçilir. İzolasyon Direncini öğrenmek için yapılır. Gelişmiş cihazlarda farklı analiz araçları vardır.

İzolasyon Test Cihazı Nedir?

İzolasyon Test Cihazları, yalıtkanlık direncini ölçen test cihazlarıdır. Farklı kademelerde doğru akım üreten bir jeneratördür. İzolasyon Megeri olarakta adlandırılır.

İzolasyon Test Cihazları Nerelerde Kullanılır?

Büyük motorların izolasyon direnç testlerini yapmak için kullanılabilir.

Alçak gerilim(AG), orta gerilim(OG) ve yüksek gerilim(YG) kabloları, transformatörler ve elektrik cihazlarının izolasyon direnç testlerinde kullanılabilir.

Yüksek gerilim jeneratörlerinin izolasyon direnç testlerini yapmak için kullanabilirsiniz.

İzolasyon Test Cihazları Nasıl Kullanılır?

Nominal gerilimin 2 katında izolasyon testi yapmak, yaygın olarak kullanılan bir test yöntemidir. Yani, nominal gerilimi 5kV olan bir kablo için 10kV kademesinde ölçüm yapmak gerekir. Kullandığınız izolasyon test cihazına göre de cihazınızdan zamana göre değişen kaçak akım değerlerini ve izolasyon direncini görebilirsiniz.

İzolasyon Test Cihazları Neden Önemlidir?

İzolasyon test cihazları bir mühendisin en önemli yardımcılarından biridir. Çok hızlı sonuçlar elde edebilir ve önlemini çok hızlı bir şekilde alabilirsiniz. Ayrıca bir insanın bu gibi testleri cihaz kullanmadan yapması oldukça tehlikelidir. Yani can güvenliği açısından oldukça önemli bir cihazdır. Ayrıca yapacağınız periyodik bakımlar ile de gelecek planlarınızı daha rahat bir şekilde yapabilirsiniz. Biraz da maddeler halinde cihazın öneminden bahsedelim.

►Birçok alanda ( Kabloların, trafoların, motorların, jeneratörlerin, yüksek gerilim şalterlerin, kablo tesisatlarının vb.) kullanılabilmesi en önemli avantajlarından biridir.

►Birçok farklı kademe ayarıyla uygun olan kademeyi çok kolay bir şekilde seçebilirsiniz.

►Çok yüksek değerdeki izolasyon direnç değerlerinin ( yaklaşık 35 Teraohm ) ölçülmesini sağlar.

►Her testten sonra otomatik deşarj sistemleri vardır.

►Veriler, bilgisayar için hazırlanmış özel yazılımlarla analiz edilebilir.

►Ölçümleri canlı olarak takip etme imkanı sağlar.

İzolasyon Test Sonuçlarının Değerlendirilmesi

Elde edilen sonuçların yüksek çıkması ölçülen yerin izolasyonunun iyi olduğu gösterir. Bu değer yalıtkanlık direncini ölçmek için uygulanan gerilimin 1000 Ω ile çarpılması ile elde edilen değerden küçük olmamalıdır. Böyle bir durum oluşmuşsa pek sağlıklı bir tesisatın olmadığı söylenebilir ve gerekli önlemler alınabilir.

İzolasyon direnci standartların altında olan bir sisteme kesinlikle elektrik verilmemelidir. Çalışanları tehlikeye atacağından, gerekli arıza çalışmaları yapılmadan sisteme asla enerji verilmemesi gerekir.

Elektrikport’ta yayınlanan haliyle: http://www.elektrikport.com/teknik-kutuphane/izolasyon-direnci-nedir-izolasyon-test-cihazlari/11683#ad-image-0

İzolasyon Direnci Nedir? | İzolasyon Test Cihazları